"Sau những năm dài tìm cách khuất phục những dân tộc nghèo khổ bằng sự tàn bạo của sức mạnh kỹ thuật của mình, nước Mỹ, một nước giàu mạnh nhất trên quả đất này, cuối cùng có thể bị những người cộng sản Việt Nam đuổi ra khỏi bán đảo Đông Dương. Nếu đúng như vậy, thì thắng lợi của người Việt Nam sẽ là một thí dụ vô song về sự toàn thắng của trí tuệ con người đối với máy móc" (Neil Sheehan).
Xung quanh câu chuyện "Chiến thắng của Bắc Việt vào 30/4", các tờ báo quốc tế lớn đều đăng những loạt bài với tiêu đề: "chiến thắng lịch sử", "chấn động địa cầu",... Hãng UPI (Hoa Kỳ), ngày 30-4-1975 viết: "Quân đội phía chiến thắng cưỡi xe tăng vào Dinh Tổng thống với nét mặt phấn khởi như vào chỗ không người, thậm chí còn xưng hô "các đồng chí" với những người đang đứng hai bên đường cũng như đối với các nhà báo.

Thông qua cái nhìn khách quan từ dư luận quốc tế, sự kiện 30/4/1975 được đánh giá là một sự kiện "bước ngoặt của thế giới" tạo hiệu ứng dây chuyền cho các cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc trên toàn thế giới nhất là ở châu Phi. Người Mỹ cũng đã nhận ra rằng: "Vũ khí hiện đại không thể nào đọ được với sức mạnh của dân tộc", "Việt Nam đã làm điều không tưởng".
Với tựa đề "Sài Gòn sụp đổ", tờ New York Times ngày 1-5-1975 chạy tít lớn suốt 8 cột trang nhất kèm theo hàng loạt tin, ảnh về sự sụp đổ của chính quyền ngụy và chiến thắng của các lực lượng cách mạng. Theo bài viết, ngày 30-4-1975 là ngày "lịch sử của thế giới".
Cũng trong số ra ngày 1-5-1975, hãng tin AP đăng một bài viết có đoạn "Xe tăng, xe bọc thép và xe tải ngụy trang của Quân Giải phóng tiến nhanh vào Dinh Tổng thống. Cũng trong thời gian này Tướng trung lập, Dương Văn Minh đã lên đài phát thanh và truyền hình công bố lệnh đầu hàng".
Tờ The Guardian ra ngày 01/5/1975 khẳng định "Quân đội Mỹ thất bại, Miền Nam Việt Nam hoàn toàn giải phóng. Nhân dân Việt Nam đã tự do. Chiến thắng ấy thật vĩ đại". Tờ New York Times ra ngày 01/5/1975 ca ngợi rằng "30/4/1975 là ngày lịch sử của thế giới". Cũng dễ hiểu bởi họ không thể tin rằng một đội quân khi mới thành lập chỉ với 34 người với gậy, cuốc, vũ khí thô sơ, nhưng sau 10 năm đã đánh tan xác quân đội viễn chinh Pháp, được 31 tuổi đã "đánh cho Mỹ cút, đánh cho Nguỵ nhào", một chiến thắng thần tốc trong 04 ngày 26/4/1975 đến 30/4/1975, đó là một nghệ thuật quân sự đỉnh cao tiến công mãnh liệt, thần tốc, bất ngờ tiêu diệt từng bộ phận tiến tới tiêu diệt toàn bộ đã đánh tan xác chính quyền Mỹ Nguỵ cố dốc sức xây dựng suốt hơn 20 năm, tạo chấn động cả thế giới, khiến cả thế giới phải ngưỡng mộ.
Alain Rusco - Nhà sử học người Pháp, chuyên nghiên cứu lịch sử Đông Dương mến phục cho rằng "Sự kiện 30/41975 gây tiếng vang lớn trên chiến trường quốc tế về một dân tộc không chịu khuất phục trước quân thù". Giáo sư Nail Seehan cho rằng "đây là một thí dụ vô song về sự toàn thắng của trí tuệ con người đối với máy móc.
Ý chí quyết chiến, quyết thắng, sự sáng tạo, bất ngờ chớp thời cơ, xoay chuyển tình thế và tinh thần chiến đấu quật cường, không chịu khuất phục trước kẻ thù lớn mạnh đã làm nên một chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử.
Võ Thị Hoa Hằng
(Sưu Tập)